Prawa kobiet w porodzie często są łamane. Zgodnie ze statystykami Fundacji Rodzić po Ludzku:
- 54% ankietowanych kobiet doświadcza przemocy lub nadużyć w szpitalu,
- 18% kobiet uważa, ze poród to traumatyczne lub negatywne doświadczenie,
- 51% kobiet ma nacinane krocze, w tym 1/3 bez zapytania ich o zgodę.
NACIĘCIE KROCZA BEZ ZGODY TO PRZESTĘPSTWO
Powyższe liczby są alarmujące. Epizjotomia (nacięcie krocza) jest zabiegiem chirurgicznym i powinna być stosowana tylko w medycznie uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu świadomej zgody pacjentki. Nacięcie krocza – to zabieg stosowany podczas porodu drogami natury. Procedura polega na nacięciu specjalnymi nożyczkami skóry, błony śluzowej oraz mięśni: opuszkowo-gąbczastego i poprzecznego powierzchownego krocza. Zatem nie ulega wątpliwości, że wykonanie nacięcia krocza jest zabiegiem medycznym.
Wykonanie zabiegu medycznego bez zgody pacjenta stanowi naruszenie jednego z podstawowych praw pacjenta – prawa do wyrażenia zgody na wykonanie świadczenia medycznego (art. 16 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Jednak nie tylko. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta stanowi przestępstwo określone w art. 192 § 1 kodeksu karnego (Kto wykonuje zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2). Jest to przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego.
Pamiętajmy, że lekarz w czasie zabiegów chirurgicznych narusza zazwyczaj co najmniej kilka dóbr chronionych pacjenta, których żadnej innej osobie niż lekarz, w żadnych innych okolicznościach nie wolno naruszać. Jednak nawet lekarz, wykonując zabieg medyczny, aby nie popełniać przestępstwa musi spełnić kilka warunków.
Przesłanki legalizujące takie czynności (a więc sprawiające, że np. lekarz przecinający tkanki ciała pacjenta nie popełnia przestępstwa) są następujące:
- czynność musi być wykonywana w celu leczniczym,
- wykonanie czynności zgodnie z aktualnym stanem wiedzy i należytą starannością̨,
- została wyrażona zgoda własna pacjenta lub zgoda zastępcza (czyli sąd wyraził zgodę na taką czynność),
- wykonawca musi posiadać odpowiednie kwalifikacje fachowe potwierdzone formalnie.
ŚWIADOMA ZGODA NA ZABIEG
Leczenie i wykonywanie zabiegów medycznych przy braku świadomej zgody pacjenta stanowi napaść i zamach na nietykalność osobistą pacjenta. Zgodnie z orzecznictwem sądów w tym zakresie, także udzielenie zgody wadliwej nie sprawia, że wykonany zabieg staje się legalny. Zgoda wadliwa to zgoda wymuszona, udzielona pod wpływem groźby, manipulacji, podstępu, kłamstwa lub udzielona w warunkach niedoinformowania – taka zgoda jest nieważna.
Leczenie pacjenta i wykonywanie zabiegów medycznych bez jego zgody (nawet wykonywane prawidłowo i zgodnie z aktualną wiedza medyczną) to po prostu przestępstwo i powoduje odpowiedzialność osoby wykonującej ten zabieg – zarówno odszkodowawczą, jak i prawnokarną.
Dlatego bardzo istotną kwestią jest to, aby zarówno pacjentki, jak i lekarze i położne mieli pełną świadomość tego, że wykonanie nacięcia krocza bez zgody pacjentki stanowi nie tylko naruszenie praw pacjenta, ale także przestępstwo.
NACIĘTO TWOJE KROCZE BEZ ZGODY?
Co możesz zrobić, jeśli wykonano na Tobie zabieg medyczny bez zgody lub wbrew Twojemu sprzeciwowi?
- Zdobądź dokumentację medyczną ze szpitala – powinna zawierać ona wszystkie informacje, zlecenia leków, zapisy KTG, a także nazwiska osób sprawujących nad Tobą opiekę.
- Napisz skargę do szpitala – pomocny może być nasz artykuł oraz stworzony przez nas wzór skargi. Możesz to zrobić w dowolnym momencie po porodzie. Dzięki skardze możesz spotkać się z przedstawicielami szpitala, uzyskać wyjaśnienia, przeprosiny lub zadośćuczynienie.
- Zgłoś zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów ścigania (policja, prokuratura). Wniosek taki musi być zgłoszony w ciągu roku od chwili popełnienia przestępstwa lub pozyskania informacji o jego popełnieniu. Daje to możliwość pociągnięcia konkretnej osoby (lekarz, lekarka, położna) do odpowiedzialności karnej.
- Skonsultuj się z prawnikiem.
radczyni prawna
Źródła:
- Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
- Ustawa z dnia 6 czerwca1997 r. – Kodeks karny.
