Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych działa przy Rzeczniku Praw Pacjenta od dwóch lat (od 6 września 2023 r.) Jego funkcjonowanie opisane jest w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Jest to jeden z trzech funduszy działających przy Rzeczniku, pozostałe dwa dotyczą szczepień oraz badań klinicznych.
Fundusz został stworzony po to, by w szybki sposób uzyskać rekompensatę w przypadku uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, zakażenia szpitalnego lub śmierci pacjenta. Zdarzenia medyczne objęte Funduszem muszą mieć miejsce w szpitalu (także psychiatrycznym lub uzdrowiskowym) w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ. Nie dotyczą więc opieki w szpitalach prywatnych.
KIEDY MOGĘ SKORZYSTAĆ Z FUNDUSZU?
O rekompensatę można wnioskować, gdy w trakcie udzielania bądź zaniechania udzielania świadczenia zdrowotnego doszło do:
- zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym,
- uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta, albo
- śmierci pacjenta
– których to konsekwencji z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody leczenia. Nie mogą być to sytuacje, w których doszło do normalnych, dających się przewidzieć następstw zastosowania metody, na którą pacjent się zgodził, czyli doszło do wpisanych w daną metodę powikłań.
Wniosek o przyznanie świadczenia można złożyć w ciągu roku od uzyskania informacji o zakażeniu, uszkodzeniu ciała/ rozstroju zdrowia albo śmierci pacjenta. Nie może nastąpić to jednak później niż w ciągu 3 lat od samego zdarzenia. Może być to więc zdarzenie, które miało miejsce przed powołaniem Funduszu, ale o którym osoba dowiedziała się mniej niż rok temu.
O rekompensatę wnioskuje sam pacjent (także przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik), a w przypadku śmierci – najbliżsi zmarłego, czyli dzieci, rodzice, małżonkowie lub partnerzy.
JAKIE SĄ KWOTY REKOMPENSAT?
Na dzień pisania niniejszego artykułu maksymalna kwota świadczenia dla pacjenta wynosiła 230.821 złotych. W przypadku śmierci pacjenta – do 115.411 złotych dla każdej z uprawnionych osób. Wysokość świadczenia jest ustalana na podstawie szczegółowych wytycznych określanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
W rozporządzeniu znajduje się tabelka, w której wymieniono konkretne uszczerbki na zdrowiu i wysokości rekompensat.
W SĄDZIE MOGĘ CHYBA UZYSKAĆ WYŻSZE KWOTY?
Fundusz Kompensacyjny został stworzony, by uniknąć drogi sądowej, która może trwać latami i wymaga przeznaczenia znacznych środków finansowych na opłaty sądowe i opiekę prawną, a której wynik jest niepewny.
Jednocześnie nie mogą się toczyć równocześnie postępowanie przed Rzecznikiem i postępowanie przed sądem. Pacjent musi się zdecydować na jedną z tych ścieżek. Może natomiast najpierw złożyć wniosek do Rzecznika, a gdy uzna że przyznana rekompensata nie jest satysfakcjonująca, nie przyjąć jej – wtedy ma otwartą drogę do postępowania sądowego, np. na pozew cywilny.
W JAKI SPOSÓB ZŁOŻYĆ WNIOSEK?
Przed złożeniem wniosku warto sprawdzić, czy spełnia się przesłanki do uzyskania świadczenia. Na stronie Rzecznika Praw Pacjenta dostępny jest krótki test.
Następnie wypełnia się wniosek umieszczony na stronie Rzecznika, który wysyła się pocztą tradycyjną lub elektronicznie (ePUAP, eDoręczenia). Wnioski wysyłane mailowo nie zostaną rozpatrzone. Można także opisać zdarzenie medyczne własnymi słowami.
Do wniosku dołącza się potwierdzenie dokonania opłaty (w październiku 2025 r. wynosiła ona 348 zł). Opłata nie podlega zwrotowi w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku,. W przypadku przyznania świadczenia zostanie zwrócona. Można też wnioskować o zwolnienie z tego kosztu.
Szczegółowe informacje na temat sposób składania wniosku i najczęściej zadawane pytania znajdują się na stronie internetowej Rzecznika.
CO DALEJ DZIEJE SIĘ Z WNIOSKIEM?
Po wszczęciu postępowania Rzecznik gromadzi niezbędne dokumenty i informacje. Może wezwać wnioskodawcę, a także placówkę medyczną do złożenie wyjaśnień lub prosić o dosłanie dokumentów.
Do uzyskania świadczenia nie jest wymagane udowodnienie winy szpitala. Warunkiem jest stwierdzenie, że doszło do zdarzenia medycznego, którego z dużym prawdopodobieństwem można było uniknąć, gdyby świadczenie zdrowotne zostało pacjentowi udzielone zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo gdyby zastosowano inną metodę leczniczą.
Decyzja powinna być wydana w ciągu 3 miesięcy od otrzymania kompletnego wniosku. Od decyzji Rzecznika wnioskodawcy przysługuje odwołanie do Komisji Odwoławczej, a następnie skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
CZY TO NAPRAWDĘ DZIAŁA?
Co jakiś czas pojawiają się informacje o przyznawanych rekompensatach. Rzecznik prowadzi statystyki składanych wniosków, które są regularnie publikowane.
W Fundacji Matecznik wspieramy kobiety bezpłatnymi poradami prawnymi. Mamy doświadczenie w pomocy w składaniu wniosków o rekompensatę z Funduszu i wiemy o pierwszych pozytywnych rozstrzygnięciach. Jedna z naszych podopiecznych uzyskała rekompensatę za gazik pozostawiony w pochwie po porodzie, wskutek czego doszło do zakażenia, kilkudniowej hospitalizacji i rozłąki z dzieckiem. Całość postępowania zamknęła się w 3 miesiącach i nie wymagała od kobiety wizyt w sądzie, wyjazdów ani ponoszenia kosztów opieki prawnej.
By skorzystać z naszego wsparcia wystarczy wypełnić formularz.
Artykuł powstał w ramach kampanii informacyjnej Mamy Głos, Mamy Wpływ realizowanej w projekcie Matecznik Wielkopolski.
Fundacja Matecznik
Źródła:
- Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
- https://www.gov.pl/web/rpp/fundusz-kompensacyjny-zdarzen-medycznych [dostęp: 01.10.2025 r.]
