Poronienie, czyli zakończenie ciąży przed 22 tygodniem jest najczęstszym niepowodzeniem położniczym i dotyczy średnio 12-22 % ciąż potwierdzonych, a nawet 50- 75% wszystkich ciąż począwszy od momentu zapłodnienia. Jeśli Cię to spotkało, ta informacja prawdopodobnie nie przyniesie Ci pocieszenia, ale wiele kobiet było, jest i będzie w podobnej sytuacji. W większości przypadków niepowodzeń położniczych obumierają ciąże obciążone wadami genetycznymi, które niestety nie byłyby w stanie rozwijać się prawidłowo.
W nomenklaturze medycznej wyróżniamy 3 rodzaje poronień:
Nie każde krwawienie i bóle macicy muszą oznaczać zagrożenie stratą ciąży. Szacuje się, że u ok 50% kobiet z poronieniem zagrażającym dojdzie do zakończenia ciąży przed 22 tygodniem. Ostatecznym rozpoznaniem poronienia jest stwierdzenie braku czynności serca płodu w badaniu ultrasonograficznym lub w przypadku poronienia w toku stwierdzenie struktur płodu poza ujściem zewnętrznym szyjki macicy.
Statystyki, racjonalizacja, wiedza medyczna o przyczynie straty ciąży dla niektórych kobiet może być pomocna, choć nomenklatura medyczna nie pomaga oswoić się z myślą o utracie dziecka, wszak dla wielu kobiet, niezależnie od czasu trwania ciąży, jej strata jest realną śmiercią. Śmiercią dziecka, ale też planów, oczekiwań i nadziei. Zazwyczaj pierwszą reakcją na nagłą informację, która obraca życie o sto osiemdziesiąt stopni, jest szok, niedowierzenie i zaprzeczenie. Pojawia się potrzeba upewnienia się, czy diagnoza jest słuszna, zadawanie sobie pytania – dlaczego mnie to spotkało? Niejednokrotnie dominującym odczuciem jest poczucie winy, pomimo, że strata ciąży bardzo rzadko wynika z trybu życia, jedynym wyjątkiem są środki potencjalnie teratogenne, np. niektóre leki. Na większość przyczyn poronień ani matka, ani specjaliści nie mają wpływu. Bardzo ważnym aspektem przeżywania straty ciąży jest pozwolenie sobie na smutek i żałobę, skorzystanie ze wsparcia osób bliskich, pomocy psychologa, osoby duchownej. Nie pomaga umniejszanie straty, próba odwrócenia uwagi, czy zapomnienia. Żałoba po stracie dziecka to proces, z którym musimy się zmierzyć i dać sobie przyzwolenie na ból.
Jeśli czujesz się na siłach możesz, wraz z partnerem być współdecyzyjna w dalszym postępowaniu. W przypadku, gdy otrzymaliście informację o ciąży obumarłej, ale nie występują jeszcze skurcze macicy, możecie wybrać postawę wyczekującą, zabieg łyżeczkowania lub indukcję poronienia za pomocą leków. Masz prawo do decyzji o sposobie zakończenia obumarłej ciąży. Lekarz ginekolog lub położnik powinien przedstawić Ci możliwości działania w tej sytuacji – hospitalizację lub oczekiwanie w domu na krwawienie i skurcze macicy, czyli poronienie samoistne.
Jeśli krwawienie rozpoczęło się nagle, udaj się do lekarza ginekologa lub na położniczą izbę przyjęć, aby potwierdzić lub wykluczyć poronienie. W przypadku, gdy poronienie się rozpoczęło i nie ma możliwości podtrzymania ciąży, możesz ronić w domu lub w szpitalu. Wspólnie z lekarzem możesz omówić wskazania i przeciwwskazania do poronienia w warunkach domowych i szpitalnych oraz ewentualnych zabiegach.
W przypadku decyzji o hospitalizacji, która jest na pewno szybszą metodą postępowania w przypadku stwierdzenia poronienia, pamiętaj, że personel medyczny chce Ci pomóc i w miarę możliwości organizacyjnych oddziału ginekologicznego zapewni Ci intymność i komfort.
Co zabrać do szpitala
Do szpitala zabierz ze sobą wyniki badań z przebiegu ciąży, w szczególności wynik badania grupy krwi i odczyn Coombsa (diagnostyka konfliktu serologicznego), jeśli były wykonane. Niezbędny będzie też dokument tożsamości. Z rzeczy praktycznych przydadzą Ci się podstawowe środki higieniczne, których używasz na co dzień oraz podkłady higieniczne 60x 90 cm i duże podpaski bawełniane – bez warstwy siateczki, np. BellaMama. Warto też byś miała ze sobą przekąski i wodę mineralną. Być może nie masz ochoty myśleć o rzeczach praktycznych, ale Twoje potrzeby są bardzo ważne w tej sytuacji, zadbaj o siebie.
Przebieg poronienia i opieka w szpitalu
W szpitalu personel po formalnościach na izbie przyjęć i wykonaniu badań przedstawi Ci dalsze postępowanie. Może to być podanie leku doustnego lub dopochwowego o nazwie Misoprostol, który sprowokuje skurcze macicy. Lek zaczyna działać po około czterech godzinach od zastosowania, czasami zachodzi konieczność podania kolejnej dawki. Poza skurczami macicy i bólem podbrzusza może wystąpić biegunka lub wymioty. To normalna reakcja. Na pewno zostaną podane Ci środki przeciwbólowe.
Czas przebiegu poronienia jest różny u każdej kobiety, zależny od czasu ciąży, historii położniczej (u kobiet, które rodziły, przebieg zazwyczaj jest szybszy). Odmienne jest też odczuwanie dolegliwości bólowych. Niektóre kobiety określają poronienie jako cięższą miesiączkę, inne porównują je do bólu porodowego. Przez cały okres poronienia położna i lekarz będą się Tobą opiekować, mierzyć parametry życiowe, w razie konieczności podawać leki i wspierać Cię, jeśli będziesz tego chciała.
Prawdopodobnie zostaniesz poproszona o poronienie do naczynia, np. miski w celu późniejszej oceny tkanek i badania histopatologicznego, ewentualnego badania genetycznego tkanek kosmówki lub sznura pępowiny i pochówku dziecka, jeśli będziesz chciała się na to zdecydować. W przypadku, gdy personel szpitala nie zaproponuje Ci tego postępowania, możesz o to poprosić. W zależności od czasu trwania ciąży może być widoczny płód – mały człowiek, z którym, jeśli zechcesz, możesz się pożegnać. Widok tak małego dziecka jest trudny, ale dla wielu matek ważny, ułatwiający proces żałoby, namacalny dowód na to, że dziecko istniało, choć szybko odeszło.
Po poronieniu farmakologicznym – bo tak jest nazywane jest poronienie sprowokowane podanym lekiem, lekarz wykona badanie USG, aby ocenić, czy w macicy nie pozostały fragmenty tkanek kosmówki. Jeśli uzna za stosowne, a Ty wyrazisz zgodę, zaproponuje Ci zabieg łyżeczkowania jamy macicy, który jest wykonywany pod znieczuleniem całkowitym – zaśniesz na krótką chwilę. Zazwyczaj zabieg jest wykonywany, jeśli po 36 godzinach od podania leku, nie nastąpi poronienie całkowite. Na zabieg łyżeczkowania macicy możesz zdecydować się również od razu, zazwyczaj personel proponuje takie rozwiązanie po zgłoszeniu się na położniczą izbę przyjęć i stwierdzeniu braku oznak życiowych u płodu. Jak każdy zabieg chirurgiczny, zabieg łyżeczkowania wiążę się z możliwością powikłań, o których lekarz powinien Cię poinformować. Jeśli tego nie zrobi – śmiało dopytaj. Choć powikłania zdarzają się niezmiernie rzadko, to jest Twoje ciało i zdrowie i masz prawo podjąć świadomą decyzję. Jeśli po poronieniu samoistnym, zabiegowym lub farmakologicznym wyniki badań będą w normie czas hospitalizacji nie powinien przekroczyć 48 h.
Pochówek dziecka poronionego w szpitalu
W szpitalu przysługuje Ci prawo do pochówku dziecka, bez względu na czas trwania ciąży. Jeśli sobie życzysz, możesz poznać płeć dziecka. W ciążach zakończonych przed 16 tygodniem, aby zbadać płeć należy wykonać badanie genetyczne. Jeśli o to poprosisz, personel szpitala zabezpieczy fragment kosmówki lub sznura pępowiny, który możesz wysłać do badania DNA, np. zamawiając kuriera z firmy zajmującej się badaniem DNA (np. Centra Genetyki Medycznej GENESIS lub Laboratorium badań testDna). Badanie płci to koszt ok 400 zł, a czas oczekiwania na wynik to 3-7 dni roboczych. Niektóre szpitale współpracują z laboratoriami DNA i pomogą rozprawić się z formalnościami. Jeśli nie, w laboratoriach DNA dostępni są konsultanci, którzy odpowiedzą na Twoje pytania. Jeśli nie chcesz organizować pogrzebu, szpital zapewnia pochówek dzieciom poronionym.
Istnieje też możliwość wykonania badania genetycznego płodu wykrywającego przyczynę poronienia, np. wady genetyczne, cena badania to 800 zł wzwyż, w zależności od jego zakresu. Więcej informacji na temat formalności i Twoich praw po poronieniu jest dostępnych w artykule “Mamy prawa po poronieniu”.
W przypadku, gdy zdecydujesz się ronić w domu, zalecana jest zawsze konsultacja z lekarzem – w celu wykluczenia przeciwskazań zdrowotnych. Według literatury medycznej podwyższone ryzyko wystąpienia powikłań takich jak zaburzenia krzepnięcia lub zakażenie występuje w przypadku zatrzymania w macicy obumarłej ciąży powyżej 4 tygodni.
Przygotowania do poronienia w domu
Jeśli po stwierdzeniu ciąży obumarłej dopiero czekasz na poronienie, masz czas, aby przygotować się do tego. Możesz zgłosić się po pomoc psychologiczną i wsparcie w zakresie postępowania formalnego po poronieniu do fundacji i stowarzyszeń, które współpracują z kobietami po stratach, np. Fundacji Ernesta, Poroniłam.pl, Fundacji Nagle Sami. Warto też, abyś wykonała badania krwi, szczególnie w przypadku poronienia zatrzymanego – CRP, morfologię, D-dimery (wykonywany przy ryzyku zakrzepicy). Przed poronieniem zaopatrz się w podkłady, podpaski i środki przeciwbólowe – np. Paracetamol, czy Ibuprofen. Miej wsparcie, nie bądź sama w domu. Poronienie zazwyczaj przebiega bez powikłań, ale pomoc psychiczna też jest bardzo ważna. Jeśli nie chcesz ronić w szpitalu, a czujesz obawy skontaktuj się z położną z Twojej okolicy. Może być to położna podstawowej opieki zdrowotnej (czyli Twoja położna środowiskowa) lub położna przyjmująca porody domowe. Położną środowiskową możesz wybrać w najbliższej przychodni, natomiast lista położnych przyjmujących porodu w domu jest dostępna na stronie internetowej Stowarzyszenia Dobrze Urodzeni.
Przebieg poronienia w domu
Gdy czekasz na poronienie, warto abyś wiedziała, jaki będzie jego przebieg. Po kilku dniach od rozpoczęcia plamienia powinny pojawić się skurcze, przypominające skurcze porodowe. Wraz z nasileniem bólu, nasila się również krwawienie – z dróg rodnych wydobywają się skrzepy krwi. Pomocny będzie ciepły prysznic, masaż okolicy krzyżowo-lędźwiowej, stymulacja brodawek sutkowych – w celu sprowokowania skurczy i szybszego przebiegu poronienia. Mechanizm poronienia jest zależny od stopnia rozwoju ciąży. W zależności od tygodnia ciąży, w czasie poronienia możesz zauważyć odpłynięcie płynu owodniowego – w 12 tygodniu ciąży jest go ok 50 ml, w 16 tygodniu ok 150 ml.
Do ok 8 tygodnia ciąży zasadniczą masą jaja płodowego jest gąbczasta warstwa kosmówki, dziecko może być niewidoczne, jajo płodowe zostaje wydalone w całości. Powyżej 8 tygodnia ciąży płód staje się samodzielny, po wcześniejszym krwawieniu zostaje wydalony jako pierwszy. Do ok 30 min powinno zostać wydalone kształtujące się łożysko. Następnie obfitość krwawienia zmniejsza się, nie pojawiają się już duże skrzepy krwi. Krwawienie po poronieniu ustępuje całkowicie do ok dwóch tygodni.
Co powinno Cię zaniepokoić w przebiegu poronienia:
Jeśli wystąpią u Ciebie podobne objawy lub czujesz silny niepokój skontaktuj się natychmiast ze swoim lekarzem lub położniczą izbą przyjęć.
Pochówek dziecka poronionego w domu
Po poronieniu w domu również możesz skorzystać z prawa do pochówku dziecka – na podstawie Ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Jeśli w przebiegu poronienia udało Ci się zachować ciało dziecka, skontaktuj się z zakładem pogrzebowym lub zarządcą cmentarza i poproś o przechowanie go w chłodni do czasu pochówku. Aby dokonać pochówku trzeba złożyć ciało w małej trumnie – szczegóły uzgodnisz z zakładem pogrzebowym. Możesz wcześniej zawinąć dziecko w malutki becik. Wolontariuszki z Fundacji Tęczowy Kocyk nieodpłatnie szyją malutkie beciki lub kołyski wykonane na szydełku. Jeśli masz na to czas, skontaktuj się z wolontariuszką regionalną Fundacji.
Aby dokonać pochówku, po poronieniu skontaktuj się ze swoim lekarzem ginekologiem i poproś o wystawienie Karty Zgonu. Możesz też wykonać badanie płci płodu, na podstawie którego ginekolog wystawi Kartę Martwego Urodzenia do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego. Wystawianie takich dokumentów przez ginekologów jest ich obowiązkiem. W razie odmowy, należy poprosić o pisemne uzasadnienie takiej decyzji.
Rejestracja w Urzędzie Stanu Cywilnego jest niezbędna, jeśli chcesz złożyć wniosek o skrócony urlop macierzyński. W tym celu skontaktuj się z laboratorium wykonującym badania DNA, jeśli czekasz na poronienie możesz zrobić to już wcześniej. Aby wysłać materiał genetyczny do badania, musisz odnaleźć fragment kształtującego się łożyska lub sznura pępowiny i przenieść go do jałowego pojemnika wypełnionego solą fizjologiczną 0,9% NaCl. Może to być zwykły pojemnik taki jak na badanie moczu, możesz też skorzystać z gotowych zestawów przysyłanych z laboratorium DNA. Materiał wraz z dokumentacją z laboratorium możesz dostarczyć osobiście lub poprosić o przyjazd kuriera. Szczegółowych informacji udzieli Ci laboratorium z którym podejmiesz współpracę, infolinie są często czynne całą dobę. Możesz oczywiście zdecydować się na poszerzoną diagnostykę wykrywającą przyczynę poronienia.
Badania po poronieniu w domu
Po poronieniu warto, abyś wykonała badanie USG jamy macicy- uzyskasz informację, czy doszło do poronienia całkowitego i w macicy nie pozostały fragmenty tkanek. Jeśli masz ujemną grupę krwi Rh(-) powinnaś też otrzymać immunoglobulinę antyD.
Wiedza na temat postępowania podczas i po poronieniu pozwala poczuć się bezpieczniej w tej trudnej sytuacji. Jeśli doświadczasz lub doświadczyłaś straty, poza pomocą psychologiczną możesz skontaktować się z innymi kobietami po poronieniu, przeczytać ich historie, skorzystać z grup wsparcia, np. Wspólnoty Rodziców Po Stracie Dziecka. Bardzo ważnym aspektem psychologicznym jest przejście żałoby i pozwolenie sobie na odczuwanie smutku. Specjaliści radzą też, by powiedzieć o stracie bliskim osobom, rodzinie. Pamiętaj, że nie jesteś sama i jeśli będziesz chciała skorzystać z pomocy na pewno ją otrzymasz.
Źródła:
Anna Furmaniuk 694 750 395
Alicja Nowaczyk 660 715 059
Siedziba:
ul. Jabłoniowa 9/1
60-185 Skórzewo
Fundacja Wspierania Rodziny „Matecznik”
KRS: 0000639450
Regon: 365551757
NIP: 7811933806
Numer konta:
30 1600 1462 1837 1383 1000 0001
Tytuł przelewu:
Darowizna na cele statutowe
