6 listopada 2025 r. zostało ogłoszone Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 października 2025 r. zmieniające standard organizacyjny opieki okołoporodowej (dalej: Standard). Akt wejdzie w życie po 6 miesiącach od dnia ogłoszenia, czyli 7 maja 2026 r.
Dokument zakłada dużo zmian, m.in. w temacie łagodzenia bólu porodowego, który przeanalizowałyśmy w jednym z poprzednich wpisów. Teraz przyjrzymy się zmianom w opiece w przypadku sytuacji szczególnych.
Temat kobiet będących w sytuacjach szczególnych poruszony jest w Rozdziale XVI Standardu i dotyczy kobiet po stracie (poronienie, poród martwego dziecka), rozpoznania ciężkich wad u dziecka, porodu dziecka niezdolnego do życia lub bardzo chorego. W jednym miejscu rozdziału wspomniane także zostały kobiety, które podjęły decyzję o pozostawieniu noworodka w podmiocie leczniczym – jest to nowość, gdyż grupa ta nie była w ogóle wymieniona w poprzedniej wersji rozporządzenia.
Nowy Standard zakłada kilka ważnych zmian.
OPIEKA W PLACÓWCE
1. Kobiety w sytuacjach szczególnych, a także kobiety, które zdecydowały się pozostawić dziecko w placówce, umieszcza się w salach jednoosobowych. Oczywiście kobieta może zdecydować, że nie chce takiego rozwiązania. Gdy nie ma możliwości zapewnienia sali jednoosobowej, kobietę umieszcza się w innych pomieszczeniach, ale bez kobiet w ciąży albo w połogu, które urodziły zdrowe dzieci. W poprzedniej wersji Standardu sale jednoosobowe nie były w ogóle wspominane.
2. Nowym zapisem jest możliwość zachowania pamiątek po zmarłym dziecku. Jest to możliwe bez względu na tydzień ciąży, którą się traci. Część szpitali jest przygotowana na taką okoliczność i posiada odpowiednie zestawy, np. z Fundacji Tęczowy Kocyk.
3. W 2025 r. zmieniły się zapisy 2 rozporządzeń Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które ułatwiają kobiecie uzyskanie zasiłku pogrzebowego oraz macierzyńskiego po poronieniu – bez konieczności określania płci dziecka. Wcześniej wiązało się to z przeprowadzaniem płatnych badań genetycznych. W nowym Standardzie dodano zapis, iż jest możliwość wydania materiału z poronienia do badań – na wypadek gdyby rodzice sami decydowali się na ich przeprowadzenie.
WSPARCIE W DOMU
1. W przypadku zdiagnozowania ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia lub choroby dziecka, kobieta ma być poinformowana o możliwości uzyskania pomocy w ramach opieki paliatywnej i hospicyjnej – taki zapis pozostał w nowym Standardzie. Dodano jednak, że należy wydać skierowanie do tej opieki.
2. Nowy Standard zwiększa zakres wsparcia udzielanego przez położne POZ. Dotyczy to także sytuacji szczególnych. Kobieta w takiej sytuacji zostaje poinformowana o możliwości skorzystania ze wsparcia położnej POZ, której to szpital przekazuje zgłoszenie o poronieniu lub zgonie dziecka. Placówka przekazuje zgłoszenie do dnia wypisu kobiety – odbywa się to w analogiczny sposób jak informowanie o wypisie kobiety z noworodkiem.
3. Zupełną nowością jest zapewnienie kobiecie w sytuacji szczególnej opieki położnej POZ w miejscu zamieszkania. Opieka ta polega m.in. na ocenie czynników ryzyka depresji czy wsparciu w hamowaniu laktacji. Nie doprecyzowano liczby wizyt, co w teorii ma dać położnym elastyczność i dostosować wsparcie do potrzeb konkretnej kobiety.
Zmiany w obszarze opieki nad kobietami po stratach oraz tych, które rodzą chore dziecko – oceniamy pozytywnie. Wiemy, że wiele placówek już stosuje się do nich, proponując m.in. swoim pacjentkom – sale jednoosobowe. Bardzo dobrą zmianą jest także włączenie w opiekę nad kobietami w sytuacjach szczególnych położnych POZ. Położne będą mogły wspierać kobiety holistycznie, od początku ciąży, a także gdy ciąża ta nie zakończy się porodem zdrowego dziecka.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. Unia Europejska ani organ przyznający nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
